Veilig handenvrij- voor planners en management: Focus op de weg!

De VSV deed in februari 2024 een online onderzoek bij 500 Vlaamse vrachtwagenchauffeurs  over afleiding achter het stuur. De helft van de vrachtwagenbestuurders krijgt tijdens het rijden wijzigingen aan de planning door, waarbij vaak een reactie wordt verwacht.

De communicatie tussen chauffeurs en planners verloopt via de boordcomputer, berichten (whatsapp en sms) of er wordt gebeld voor wijzigingen. In 7 op 10 bedrijven zijn er geen regels rond gsm-gebruik en in slechts 1 op de 10 bedrijven wordt er ook effectief op gecontroleerd. Vooral de tekstberichten zorgen voor afleiding en bij het niet beantwoorden ervan volgen reminders. Er is voorlopig slechts een handvol bedrijven die een echt beleid hebben rond gsm-gebruik, maar in 70% van de bedrijven is dat er nog niet. Decotra, GTS Group en Van Opdorp geven alvast het goede voorbeeld met hun gsm-beleid.

De gsm wordt door vrachtwagenchauffeurs vooral gebruikt om (werk)afspraken, om muziek te beluisteren en als navigatie. De helft van de vrachtwagenbestuurders gebruikt de gsm (bijna) elke rit handsfree tijdens het rijden. 1 op 3 gebruikt de gsm (bijna) elke rit via het touchscreen of in de gsm-houder. 6% van de vrachtwagenbestuurders gebruikt de gsm (bijna) elke rit in de hand. 

 Als we ongevallen door afleiding willen vermijden moeten transportbedrijven werk maken van een duidelijke policy over wie met welk communicatiemiddel contact opneemt met de chauffeurs. Het spreekt voor zich dat we de communicatie tijdens de rit moeten beperken tot een strikt minimum en liefst niet met tekstberichten die men tijdens het rijden moet lezen en beantwoorden. Dit geldt zowel voor de boordcomputer als de gsm. 

Hieronder vind je een checklist die je op weg kan helpen om zicht te krijgen op de huidige situatie en waar verbeterpunten mogelijk zijn. Zowel het management, de planner en de preventieadviseur spelen een cruciale rol opdat vrachtwagenchauffeurs zo weinig mogelijk wordt afgeleid tijdens het rijden. Gebruik die vragen dan als basis voor een gsm-beleid en denk na over hoe je dit beleid best communiceert naar de chauffeurs. Communiceer deze nieuwe aanpak naar je chauffeurs en planners en veranker het in het arbeidsreglement. In kleine transportbedrijven zal vooral de zaakvoerder het verschil kunnen maken. 

Onze partner Transportmedia zet de campagne ook op hun website in de kijker: [VIDEO] Zij geven alvast het goede voorbeeld: “Focus op de weg” – Transportmedia.

✅Maak afspraken

Afspraken over gsm-gebruik zijn de eerste stap naar veilige chauffeurs. Daarom is het belangrijk om die op te nemen in een handboek of arbeidsreglement. Bepaal wat haalbaar is en communiceer hierover naar je chauffeurs. Zo kunnen zij gerust en zonder afleiding de baan op.

Hieronder vind je een paar vragen die kunnen helpen om afspraken te maken. Maak die concreet, zodat er geen misverstanden ontstaan.

Voor de dispatching, planners:

• Krijgt iedere chauffeur een duidelijk overzicht van zijn planning voor aanvang van een rit?
• Gebeuren er (regelmatig) wijzigingen onderweg? Indien ja, hoe kan dit worden vermeden?
• Wie contacteert de chauffeur tijdens zijn rit, in geval van wijzigingen of voor dringende oproepen?
  • Enkel jij als planner. Of zijn er nog personen (intern of extern) die chauffeurs bellen of berichten sturen? Analyseer dit kritisch.
  • Kan dit gecentraliseerd worden?
• Zijn er oproepen die niet nodig en dringend zijn?
• Welke oproepen kunnen wachten voor buiten de werktijd?
• Kan je niet dringende berichten sturen buiten de rijtijd van de chauffeurs?
• Geef je zelf het goede voorbeeld door je gsm nooit in je hand te gebruiken achter het stuur?

Voor het management:

• Geef je zelf het goede voorbeeld door je gsm nooit in je hand te gebruiken achter het stuur?
• Geef je zelf het goede voorbeeld door je chauffeurs niet te storen als ze rijden?
• Zijn er afspraken rond het gebruik van de gsm opgenomen in de arbeidsvoorwaarden, personeelshandboek of preventiebeleid?
• Zijn je planners en chauffeurs op de hoogte van de afspraken rond het gebruik van de gsm achter het stuur?
• Krijgen je chauffeurs een gsm houder?

Voor de chauffeurs:

• Zijn de afspraken met je werkgever over het gebruik van de gsm achter het stuur duidelijk voor jou?
• Ken je de wetgeving? Als je je gsm-toestel gebruikt in de auto, moet het in een houder zitten.
• Ik beschik over een vaste houder?
• Mijn gsm is verbonden met via bluetooth? Zo kan ik navigeren, een podcast of muziek beluisteren of handenvrij bellen als het verkeer het toelaat.
• Kreeg je het voorbije jaar een minnelijke schikking, boete of rijverbod voor het onrechtmatig gebruik van de gsm achter het stuur en betaal je de boete zelf?

Group GTS past deze check alvast toe!

✅Help je chauffeurs hun gsm verantwoordelijk gebruiken

Als er afspraken gemaakt zijn, kan je chauffeurs ook hulpmiddelen aanbieden om zich gemakkelijk aan deze regels te houden. We denken hierbij aan gsm-houders of bluetooth. Dat is ook wat Decotra doet voor zijn chauffeurs.

Wil je verder gaan? Dan zijn er ook apps die de gsm volledig blokkeren. Lees hier meer over hoe Aertssen hiermee aan de slag ging.

De jonge ondernemers van Detecte gingen aan de slag om zelf zo een systeem te ontwikkelen, ontdek het hier.

Lees ook hier het verhaal van Arcadis Belgium nv, weliswaar geen transportbedrijf maar een toonaangevende internationale organisatie die ontwerp-, engineering, en adviesdiensten levert voor duurzame gebouwen. Met meer dan 36.000 mensen in 70 landen is het een naam die tot de verbeelding spreekt. Zij hanteren een zero-tolerance beleid voor de gsm in de wagen.

✅Sensibiliseer

Laat je chauffeurs nadenken over het belang van veilig gsm-gebruik achter het stuur. Maak ze bewust van de risico’s en geef hen tips om gefocust te rijden.

Hoe?

• Naast de verplichte code 95 organiseert de VSV korte interactieve workshops over afleiding.
• Geef je chauffeurs tips over hoe ze hun gsm veilig kunnen gebruiken of deel campagnematerialen om dit thema in de kijker te zetten. Die vind je op deze pagina en mag je gratis downloaden en delen via je nieuwsbrief, prikborden, mails…).
• Leg uit hoe je in de vrachtwagen met bluetooth je gsm kan aansluiten.
• Organiseer een gesprek na elk ongeval. Bespreek de oorzaak van het ongeval en hoe je dit in de toekomst kan vermijden. Welke hulpmiddelen zijn daarvoor nodig? Vraag altijd na of de gsm of afleiding een rol speelde.

✅Geef zelf het goede voorbeeld

Voor het management en de planners: Wat je van je chauffeurs verwacht, doe je zelf natuurlijk ook:

• Kijk ook eens naar onze grootschalige campagne Focus Op De Weg en pas zelf de 1-2-3 Focus toe:

1. Connecteer je gsm
2. Stel je gps en playlist in
3. Leg je gsm veilig uit het zicht

• Respecteer de afspraken over afleiding achter het stuur en heb begrip voor de (tijdelijke) onbereikbaarheid van je chauffeurs. Zo komt iedereen weer veilig thuis.

✅Stel doelen, meet en laat resultaten zien

Bepaal samen doelstellingen en meet of ze gehaald worden. Dat kan op verschillende manieren:

• Daalt het aantal boetes voor gsm’en achter het stuur?
• Check bij je verzekeraar hoeveel ongevallen er gebeuren door de gsm.
• Volg de ongevalsgesprekken op.
• Organiseer een anonieme telling. Communiceer daarna positief over de resultaten, bv.: X% van onze chauffeurs reed gefocust en zonder gsm tijdens XX. Zo zullen ook je andere chauffeurs geneigd zijn dit positieve gedrag te volgen.

Van Opdorp zet ook in op onder andere ongevalsgesprekken en ook zij betrekken hun verzekeraar.